De behandeling van nierkanker hangt af van het stadium en subtype van de ziekte en de individuele eigenschappen van de patiënt. De verschillende behandelingsmogelijkheden worden hieronder per type nierkanker besproken: 1) lokale nierkanker, 2) lokaal gevorderde nierkanker en 3) uitgezaaide nierkanker.

Voortdurend worden nieuwe behandelingen ontwikkeld en getest in klinische studies. Sommige van die behandelingen zijn op experimentele basis voor de patiënt in enkele ziekenhuizen beschikbaar, ondanks een gebrek aan wetenschappelijk bewijs om een aanbeveling te doen. Deze experimentele behandelingen zijn in de praktijk veilig gebleken, alleen is de effectiviteit ervan nog niet bewezen aangetoond ten opzichte van de standaardbehandeling, die normaal wordt gegeven. 

Experimentele behandelingen

Patiënten kunnen eventuele deelname aan deze onderzoeken met de arts bespreken. Deze experimentele behandelingen worden maar in een enkel, hierin gespecialiseerd ziekenhuis in Nederland gedaan. Voordeel van de nieuwe technieken is dat ze weinig belastend zijn voor de patiënt. Nadeel is dat ze nog erg nieuw zijn, en dat daarom nog weinig bekend is over de effectiviteit van de behandeling. Ook worden ze niet altijd vergoed door de verzekeraar. 

Experimentele behandelingen zijn:

  • High Intensity Focused Ultrasound (HIFU). Bij deze behandeling verhit de arts de tumor met hoog energetische ultrasone geluidsgolven via de endeldarm. Door de hitte gaan de kankercellen dood. De afgestorven cellen verdwijnen vanzelf. De arts gebruikt een MRI-scanner om de tumor gericht weg te branden. De behandeling vindt plaats onder sedatie (een roesje) of algehele narcose.
  • Irreversibele elektroporatie (IRE). Hierbij worden kankercellen gedood met elektrische pulsen. Bij deze behandeling plaatst de radioloog samen met uroloog enkele stroom geleidende naalden in het tumorweefsel, waarna meerdere korte stroomstootjes van circa 3000 volt worden gegeven. Hierdoor verandert de structuur van de tumorcellen en gaan ze dood.
  • Er wordt veel onderzoek gedaan naar nieuwe vormen van immunotherapie en verbetering van bestaande vormen. Een aantal vormen zijn officieel geregistreerd voor de behandeling van nierkanker, zoals nivolumab en interferon-alfa. Andere zijn nog in ontwikkeling en worden alleen gegeven als experimentele therapie. Hieronder vallen vaccins, TIL therapie en T-cel receptor (TCR) gentherapie. Klik hier voor meer over de verschillende vormen van immunotherapie.

Alternatieve geneeswijzen

In deze richtlijn staat geen informatie over alternatieve geneeswijzen (niet te verwarren met experimentele behandelingen). De samenstellers van de informatie (inhoudelijk deskundigen) zijn van mening dat er geen effectieve alternatieve behandelingen voor nierkanker zijn. Dergelijke behandelingen kunnen een reguliere behandeling nooit vervangen en worden dan ook afgeraden.

Mocht er toch behoefte zijn aan verkenning of gebruik hiervan – naast de reguliere behandeling, dan is het zeer belangrijk dat de medisch behandelaar (uroloog of een andere specialist) hiervan op de hoogte is en het bespreekbaar wordt gemaakt. De medisch behandelaar kan een adviserende rol vervullen en eventueel mogelijke gevaren van de alternatieve behandeling vroegtijdig opsporen.