Blaaskanker kan na behandeling terugkeren in de urineleiders, de plasbuis en het nierbekken. Een terugkerende tumor wordt ook recidief genoemd. Het risico op terugkeer in de plasbuis wordt verhoogd door:

  • eerdere niet-spierinvasieve blaaskanker
  • meerdere blaastumoren
  • een tumor in de hals van de blaas (en/of de prostaat in mannen)
  • een ongebruikte plasbuis na incontinente urinewegomleiding
  • lokale terugkeer (recidief) in het lage bekken

Het weghalen van de plasbuis tijdens de cystectomie wordt niet aanbevolen, maar het monitoren van de plasbuis bij mannen wel. De volgende factoren verhogen het risico op terugkeer in de urineleiders:

  • eerdere niet-spierinvasieve blaaskanker
  • meerdere blaastumoren
  • een tumor dichtbij het de uitmonding van de urineleiders in de blaas

Tenzij uitzaaiingen worden vermoed, moet een lokale behandeling worden gebruikt om de terugkerende kanker te bestrijden. Bij uitzaaiingen geniet chemotherapie of palliatieve zorg de voorkeur. Als een blaassparende therapie is uitgevoerd en het recidief oppervlakkig is, dan is het aanbevolen om na de TURT blaasspoelingen te geven om de kans op terugkeer te verkleinen. 

Lokale terugkeer

Lokale terugkeer betekent een nieuwe tumor in het weefsel waar de blaas zat voor de cystectomie, of rond de daarbij verwijderde lymfeklieren. Deze terugkeer verschijnt meestal binnen 2 jaar en gaat gepaard met een slechte prognose, al kan ze soms wel behandeld worden met chirurgie, chemotherapie of radiotherapie. Een extra chirurgische ingreep voor het verwijderen van een uitgezaaide of teruggekeerde tumor wordt alleen gebruikt om pijn of hinder te verlichten en zal de patiënt niet genezen van de ziekte.

Terugkeer elders in het lichaam

Als de kanker terugkeert in andere organen of in lymfeklieren buiten het bekken dan is sprake van uitzaaiing (metastasen). Uitzaaiingen komen vaak voor na blaasverwijdering bij patiënten met hooggradige tumoren. Terugkeer op afstand in het lichaam gebeurt meestal binnen de eerste 2 jaar nadat de blaas is verwijderd maar kan ook meer dan 10 jaar na de operatie nog voorkomen. Deze uitzaaiingen komen het meeste voor in lymfeklieren, longen, lever en botten. 

Terugkeer op afstand kan alleen worden onderdrukt met chemotherapie. Als er sprake is van een enkele of zeer weinig uitzaaiingen, kan chirurgische verwijdering in zeer selecte patiënten worden gebruikt bovenop een systemische behandeling. 

Om de kans op een terugkeer zoveel mogelijk te verlagen, worden enkele aanbevelingen gedaan met betrekking tot de levensstijl: 

  • stop met roken
  • zorg voor genoeg lichaamsbeweging
  • zorg voor een gezond lichaamsgewicht
  • eet gezond voedsel